Pracownicy ZTK dalej w niepewności. Prezydent zapewnia, że nikt nie zostanie „na lodzie”

Przy stole w sali obrad żorskiego magistratu zasiadł prezydent Waldemar Socha, 17 radnych (nie wszyscy byli członkami komisji), prezes Zakładów Techniki Komunalnej oraz pięcioro przedstawicieli pracowników ZTK i Związku Zawodowego (na widowni było jeszcze 25 osób). Spotkanie poprowadził przewodniczący Rady Miasta Piotr Kosztyła.

Aktualną kondycję ZTK przedstawił jej prezes. – Sytuację finansową można uznać za dobrą, ale pogarszającą się. Prowadzona przez nas działalność polegająca na zbiórce i zagospodarowaniu odpadów od początku tego roku stała się nierentowna – przyznał radnym Olgierd Zaraś. – Nie mamy zadłużenia, wszystkie zobowiązania płacimy na bieżąco, ale ponosimy straty, które są wynikiem zmian rynkowych, czyli wzrostu ceny zagospodarowania odpadów. Jeszcze w 2016 roku przetworzenie tony odpadów kosztowało nas średnio 200 złotych, w tej chwili to już 240 zł. Dzieje się to przy przebiegającym równolegle wzroście łącznej masy tych odpadów, co pogarsza nasz bilans. RIPOK-i podniosły swoje ceny, a wynagrodzenie Spółki z tytułu zagospodarowania odpadów jest określone ryczałtowo, czyli niezależnie od poziomu generowanych kosztów oraz od ilości zbieranych odpadów – dodaje.

Jak natomiast zaznaczyła jedna z pracownic ZTK, śmieci przybywa. – Co chwilę pojawia się nowa pozycja, która generuje odpady. Gdy jeszcze w ubiegłym roku Komart odbierał odpady, nie zgłaszał nowych gospodarstw. Tylko w samym styczniu tego roku odnotowaliśmy 90 takich podmiotów z terenu, który kiedyś Komart obsługiwał – powiedziała. Sami pracownicy ZTK odbierając śmieci mają w pojazdach zamontowane laptopy i, jeśli widzą nową posesję, robią jej zdjęcia i drogą elektroniczną przesyłają je do magistratu.

Właściciele instalacji nie zamierzają jednak zaprzestać wzrostom cen, co dla ZTK stanowi ogromny problem. Spółka bowiem odbierając odpady od mieszkańców bazuje na opłatach z 2014 roku. – Miesięcznie ponosimy stratę na poziomie około 180 tys. złotych. Strata się kumuluje i jeśli miasto nie zdecyduje się podnieść naszego wynagrodzenia czy to poprzez podniesienie opłat, czy poprzez decyzję o niezrównoważonym budżecie gospodarki odpadami, to nas w którymś momencie dogoni. Dogonić nas musi, nie ma innej możliwości – matematyka jest nieubłagalna – wyjaśnił O. Zaraś.

Konkretne liczby podał prezydent. – Z panem prezesem jestem w bieżącym kontakcie. Po styczniu Spółka miała 355 tys. złotych zysku, po lutym – 436 tys. zł, po marcu zysk zmniejszył się do 296 tys. zł, po kwietniu do 85 tys. zł. Po maju już była strata -82 tys. złotych, a po czerwcu -272 tys. zł – wyliczył Waldemar Socha. – Gdy zobaczyliśmy, co się dzieje i jak to wszystko przebiega, zaczęliśmy rozmawiać o tym, jakie kroki będzie można podjąć – dodał.

Finansowa sytuacja nie jest głównym powodem ograniczenia działalności ZTK i podjęcia następnych decyzji. – To tylko część prawdy. Jako prezydent i radni mamy swoje zobowiązania nie tylko wobec społeczeństwa, ale i wobec prawa, również unijnego. Straty spółki to jeden powód. Jest jeszcze druga strona medalu – podkreślił prezydent. – Analizując jak zbiórka odpadów przebiegała w ubiegłych latach i co nas czeka w przyszłości, po głębokim namyśle, doszliśmy do wniosku, że odpowiedzialność za gospodarkę odpadami musi wziąć jeden podmiot. On będzie zbierał odpady, zagospodarowywał je i odpowiadał za wyniki tego zagospodarowania - dodał i tym samy nawiązał do minimalnych poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia, które będą wzrastać (2017 r.: 20%, 2018: 30%, 2019: 40%, 2020: 50%).

Jak przyznał prezydent ogłoszony przetarg budzi zainteresowanie firm. – Przedsiębiorstwo, które go wygra będzie musiało nam zagwarantować, że w poszczególnych latach poziomu odzysku będą wypełnione. Nie da się tego zrobić po tych cenach, które obecnie płacą mieszkańcy, czyli 11 zł od osoby. One będą musiały wzrosnąć – zapowiedział W. Socha.

Co natomiast z Zakładem Utrzymania Infrastruktury Miejskiej, który odpowiada m.in. za zimowe utrzymanie dróg czy pielęgnację zieleni? – Byłoby trudne utrzymanie tego zakładu ze względu na sezonowość prac. A zakład, by miał stabilizację, potrzebuje dużych, stałych zleceń – mówi W. Socha.

Dla radnych nurtująca była sytuacja, w której są obecnie pracownicy ZTK. – Nikt nie chce, by zmiany w Spółce odbyły się kosztem pracowników. Jesteśmy w kontakcie z firmami, które są zainteresowane przejęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie tylko Zakładem Usług Sanitarnych, ale i Zakładem Utrzymania Infrastruktury Miejskiej. To dla nas sytuacja najbardziej komfortowa. Pracownicy z dnia na dzień mogliby przejść z jednego zakładu do drugiego. Na nie gorszych zasadach. To „automat” – zapewnił Waldemar Socha. Przejście dotyczyłoby tylko tych dwóch zakładów, w gestii ZTK pozostałaby budowa mieszkań czynszowych, prowadzenie zakładu pogrzebowego, obsługa cmentarzy komunalnych i targowisk miejskich.

Po tej deklaracji pracownicy dopytywali prezydenta o warunki przejścia. – W tej chwili dowiedzieliśmy się, że jest jakaś konkretna propozycja. Wcześniej słyszeliśmy tylko zapewnienia – przyznał jeden z przedstawicieli załogi. – Tak. To są sprawy z ostatnich tygodni czy dni. To nie było od samego początku pewne – dodał W. Socha. – Zapewniam, że nie dojdzie do niczego, gdybyście mieli zostać „na lodzie”. Nikt tego nie chce zrobić. Chcemy, by pracownicy mieli poważne oferty pracy – dodał i zapytał, czy w obecnej sytuacji pracownicy mają jakąkolwiek gwarancję zatrudnienia.

Nowa firma nie tylko przejęłaby obowiązki związane z gospodarką odpadami, załogę pracowniczą, sprzęt, budynki i nieruchomość Zakładów Techniki Komunalnej, ale również kary, które nakładane byłyby na gminę za niewykonanie poziomów odzysku. – Nie byłoby tej rozmowy, gdyby nie te zasady dotyczące procentów odzysku. Jeśli nie uzyskamy wyników, kary zostaną przerzucone na mieszkańców – w opłatach. Można nie bilansować budżetu przez rok-dwa, ale nie tędy droga – podkreślił Piotr Kosztyła. Radny przypomniał, jak przez ostatnie lata wyglądała sytuacja gospodarowania odpadami na terenie miasta. – Prawodawstwo się zmieniło i musimy na to zareagować. Czy my jesteśmy w stanie ten wynik 30%, 40%, a później 50% uzyskać? Firmy grają va banque i mówią, że są w stanie, bo jeśli będą kary, to oni je zapłacą – dodał.

Jako spółka komunalna ZTK jest przeznaczona dla wykonywania zadań własnych gminy. Nie byłoby dla niej realne zaistnienie też na rynku konkurencyjnym. – O ile w utrzymaniu zieleni moglibyśmy próbować, o tyle w remontach dróg jest to niemożliwe ze względu na brak sprzętu – tłumaczył O. Zaraś. Prezes dodał też, że działka, na której mieści się siedziba Spółki rocznie generuje 250 tys. złotych podatku od nieruchomości. Obecnie prezes ZTK i władze miasta czekają na wycenę majątku. Taki operat szacunkowy ma być gotowy do końca tego tygodnia.

Jak zapewnił zarówno prezes O. Zaraś i prezydent W. Socha na przejęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a prościej rzecz ujmując – zakupienie tej części ZTK wraz z nieruchomością, zgodę wyraził bank, który finansuje budowę mieszkań czynszowych. Inwestycja ta dalej będzie w gestii Zakładów Techniki Komunalnej. Natomiast pracownicy, którzy pozostaliby w Spółce, a których będzie już niewielu, przeniosą się do wynajmowanego biura na terenie miasta.

Omówienie sytuacji w Zakładach Techniki Komunalnej z udziałem pracowników, to była jedyna rzecz, którą póki co mogli zrobić radni. Nie wiadomo, czy temat powróci na sierpniowej sesji Rady Miasta Żory. Tego samego dnia bowiem nastąpi otwarcie ofert w ogłoszonym przetargu, które później będą poddane analizie. – Nie ma dokumentów formalnych, którymi miałaby się zajmować Rada Miasta. Prezydent będzie decydował, czy i kiedy ten temat podejmie. Ja jestem w stanie sobie wyobrazić jeszcze różne scenariusze – przypomniał wszystkim Piotr Kosztyła.

U pracowników ZTK to nadzieja umrze ostatnia. Ostatnie tygodnie minęły i następne miną w niepewności. Dopiero we wrześniu będzie wiadomo, ile i jakie oferty zostaną złożone w przetargu, czy wszystkie spełnią wymogi. Wielomilionowe inwestycje dla ZTK nie są również w stanie uratować Spółki. – RIPOK-u, czyli wysypiska śmieci w Żorach nie stworzymy. Po pierwsze – prawo tego zabrania, a po drugie mieszkańcy tego nie chcą – zaznaczył P. Kosztyła.

Przypomnijmy, że spotkanie połączonych komisji to odpowiedź na listy pracowników ZTK do radnych, a także następstwo spotkania pracowników ZTK z prezydentem Waldemarem Sochą.