Olej palmowy - zdrowy czy szkodliwy? Przedstawiamy fakty i mity

Olej palmowy wytwarzany jest obecnie na najszerszą skalę wśród wszystkich innych olejów roślinnych. Jego uprawa jest stosunkowo łatwa, nie wymaga specjalnej troski ze strony plantatora oraz wielu rąk do pracy, a przynosi ogromne zyski – nieporównywalne do zysków z innych upraw. A samego oleju używa się nie tylko w produktach spożywczych wszelkiego rodzaju, ale także do produkcji kosmetyków, środków czystości, biopaliw i olejów silnikowych. Jednocześnie jest nieporównywalnie bardziej szkodliwy zarówno dla środowiska jak i naszego zdrowia od innych powszechnie używanych olejów roślinnych…

Co to jest olej palmowy i jaki ma wpływ na zdrowie?

Olej palmowy to rodzaj oleju roślinnego otrzymywanego z owoców palmy afrykańskiej. Jest szeroko stosowany w wielu produktach spożywczych, kosmetykach i innych towarach konsumpcyjnych ze względu na niski koszt i wysoką wydajność. Jednak pomimo swojej popularności olej palmowy wiąże się z kilkoma zagrożeniami dla zdrowia.

W tym artykule omówimy, czym jest olej palmowy i jak może wpływać na nasze zdrowie. Dodatkowo zbadamy niektóre potencjalne korzyści zdrowotne związane z jej umiarkowanym spożywaniem.

Plusy i minusy spożywania oleju palmowego

Olej palmowy jest jednym z najczęściej stosowanych olejów roślinnych na świecie, a jego wykorzystanie gwałtownie wzrosło w ciągu ostatnich kilku dekad. Jest to wszechstronny i niedrogi składnik, który można stosować w różnych produktach spożywczych i produktach. Ma jednak również pewne wady, które należy wziąć pod uwagę przed jego spożyciem. W tym artykule omówimy zalety i wady spożywania oleju palmowego, abyś mógł podjąć świadomą decyzję, czy jest on odpowiedni dla Ciebie.

Olej palmowy – morderca środowiska naturalnego

Olej palmowy pozyskuje się z upraw olejowca gwinejskiego, zwanego również palmą oleistą. Uprawa palmy oleistej wymaga wycinki lasów na ogromną skalę. Często dochodzi do przekształcania gruntów ornych i mokradeł, a z samą uprawą i produkcją wiążą się między innymi: wzrost ekspansji dwutlenku węgla oraz ryzyka pożarów i powodzi, zanieczyszczenie ekosystemów wodnych i lądowych (podczas produkcji powstają ogromne ilości ścieków, przedostających się do środowiska naturalnego).

Produkcja i konsumpcja oleju palmowego mają znaczący wpływ na środowisko, zarówno pozytywny, jak i negatywny. Podczas gdy przemysł oleju palmowego zapewnia tysiące ludzi możliwości zatrudnienia, powoduje również wylesianie, erozję gleby i zanieczyszczenie powietrza. Ponadto nadmierna konsumpcja oleju palmowego została powiązana z globalnym ociepleniem ze względu na jego wysoki ślad węglowy.

Przemawiającym do wszystkich symbolem negatywnego wpływu produkcji oleju palmowego jeszcze kilka lat temu były zdjęcia płonących lasów tropikalnych na Borneo oraz poparzonych ogniem zwierząt, w tym orangutanów. Od tamtego czasu niewiele się zmieniło. Pożary, wylesianie i pozbawianie zwierząt naturalnych siedlisk w dalszym ciągu są na porządku dziennym, a środowisko naturalne cierpi. Dlatego zainicjowany po raz pierwszy w 2016 roku Międzynarodowy Dzień Bez Oleju Palmowego to doskonała okazja na uświadamianie społeczeństwa. To dobry moment, aby przemyśleć na nowo nasze wybory – zarówno żywieniowe jak i związane z innymi przedmiotami codziennego użytku – tłumaczy Mariusz Budrowski, pasjonat zdrowego żywienia oraz troski o środowisko naturalne.

Co możemy zrobić, aby mieć pewność, że kupujemy zrównoważony i odpowiedzialny olej palmowy?

Jako konsumenci wszyscy mamy wpływ na produkcję oleju palmowego i upewnienie się, że jest on produkowany w sposób zrównoważony i odpowiedzialny. Aby to zrobić, musimy być świadomi tego, skąd pochodzi nasz olej palmowy i jakie praktyki są stosowane przy jego produkcji. Możemy również upewnić się, że w miarę możliwości kupujemy wyłącznie certyfikowane, zrównoważone produkty z oleju palmowego. Ponadto możemy wspierać organizacje, które aktywnie opowiadają się za odpowiedzialną produkcją oleju palmowego i edukują ludzi na temat znaczenia zrównoważonego rozwoju. W ten sposób możemy zapewnić, że nasza planeta pozostanie zdrowa dla przyszłych pokoleń.

Olej palmowy na naszym talerzu…

Pewnie wydaje ci się, że ten problem cię nie dotyczy. Przecież nie smażysz na oleju palmowym i nie dodajesz go do sałatek… I wcale nie musisz! Wystarczy, że robisz zakupy w sposób podobny do innych mieszkańców „zachodniego świata”. Jeśli w Twoim koszyku znajdują się produkty takie jak: margaryna, pieczywo, czekolady, ciastka, chipsy, płatki śniadaniowe, gotowe dania czy nawet mrożone warzywa i mleko modyfikowane dla dzieci, to znaczy, że na co dzień pochłaniasz ogromne ilości oleju palmowego i szkodzisz swojemu organizmowi na wiele różnych sposobów…

W olejach roślinnych samych w sobie nie ma nic złego. Oczywiście, jeśli spożywamy je w odpowiedniej formie i zwracamy uwagę na to, w jaki sposób zostały pozyskane. Obecnie jednak najczęściej spożywany olej poddany procesów rafinacji, który staje się nośnikiem szkodliwych substancji, uważanych za rakotwórcze. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności podaje, że olej palmowy posiada najwyższe stężenie niebezpiecznych substancji ze wszystkich olejów roślinnych. Oprócz aspektu bezpośredniego wpływu na zdrowie, pozostaje również aspekt pośredni, czyli wpływ spożywania produktów bogatych w olej palmowy na naszą sylwetkę. Olej palmowy w ogromnym stopniu wpływa na rozwój otyłości, która określana jest często jako epidemia i największa choroba cywilizacyjna naszych czasów – tłumaczy Mariusz Budrowski.

Jak zatem ustrzec się negatywnego wpływu oleju palmowego na zdrowie i jednocześnie zadbać o środowisko naturalne?

Na początku będzie oczywiście trudno – jak to zawsze jest ze zmianami. Warto jednak dla własnego i innych dobra taką zmianę podjąć. Pierwszym krokiem powinno być uważne czytanie etykiet podczas zakupów. Jeżeli nie chcemy być radykalni i od razu rezygnować całkowicie z produktów przetworzonych – do czego mimo wszystko serdecznie zachęcam – polecam zacząć od szukania zamienników. Nie wszystkie czekolady i nie wszystkie mrożone warzywa zawierają olej palmowy i niezdrowe dodatki. Wystarczy wystrzegać się kupowania produktów zawierających kilka, nieraz enigmatycznych nazw. Wśród nich są takie jak: olej palmowy utwardzony, tłuszcz częściowo utwardzony, tłuszcz palmowy, tłuszcz roślinny utwardzony, tłuszcz uwodorniony, czy emulgator E471. Taka zmiana będzie już dużym krokiem zarówno dla twojego zdrowia jak i dla zdrowia planety. Dokładnie taką samą uważność polecam przy wyborze kosmetyków czy środków czystości – przekonuje Mariusz Budrowski, specjalista praktyk zdrowego stylu życia.

Warto podjąć decyzję i wprowadzić do życia chociażby drobne zmiany na rzecz naszego zdrowia i na rzecz czystego powietrza. Spróbujmy razem na Międzynarodowy Dzień Bez Oleju Palmowego!