Władze Żor wypowiedziały wojnę reklamom. Przedsiębiorcy protestują i ostrzegają przed plajtą

Jeszcze w ubiegłym roku, Rada Miasta Żory podjęła uchwałę w sprawie przygotowania projektu uchwały ustalającej zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń – ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. To pokłosie przyjętej w kwietniu 2015 r. przez Sejm „ustawy krajobrazowej”.

- Zmiany te umożliwiają Radzie Miasta podjęcie uchwały, mającej rangę prawa miejscowego, określającej zasady i warunki na jakich mogą być umieszczane tablice i urządzenia reklamowe, mała architektura oraz ogrodzenia wraz z określeniem materiałów i standardów dla nich – wyjaśnia Adrian Lubszczyk z Biura Promocji, Kultury i Sportu. – Głównym zadaniem ustawy i opracowywanych na jej podstawie uchwał jest przeciwdziałanie obniżaniu walorów przestrzeni miejskiej, wywoływane najczęściej poprzez niekontrolowane umieszczanie na nieruchomościach reklam. Prowadzi to do zjawiska zwanego popularnie chaosem reklamowym. Określenie zasad i warunków oraz nakaz dostosowania się do nich w określonym czasie, prowadzić będzie do uporządkowania i zwiększenia estetyki naszego miasta – dodaje.

Restrykcyjne przepisy budzą jednak poważne wątpliwości przedstawicieli lokalnego biznesu. Żorska Izba Gospodarcza, Cech Rzemiosł Różnych oraz Izba „Żorska Przedsiębiorczość” wspólnie przygotowały uwagi do projektu planu, które nie tylko złożono u prezydenta Waldemara Sochy, ale i omówiono na spotkaniu z radnymi i konserwatorem zabytków.

Plan zagospodarowania przestrzennego ma zawierać wytyczne odnośnie gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych z jakich mają być wykonane reklamy, szyldy czy billboardy. Właściciele reklam będą musieli liczyć się z koniecznością ich usunięcia i wykonania nowych, zgodnych z określonymi standardami miejskimi. – Zapisy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczące sfery reklamowej są niezwykle restrykcyjne i budzą nasz niepokój oraz wątpliwości. Nie negujemy konieczności uporządkowania przestrzeni miejskiej pod względem estetyki reklamowej, chcielibyśmy jednak, aby plan zagospodarowania przestrzennego uwzględniał również potrzeby lokalnego biznesu – uważa Gabriela Król, prezes Żorskiej Izby Gospodarczej.

W ocenie przedsiębiorców całkowity zakaz reklam w strefie „A” i w części strefy „B” ochrony konserwatorskiej jest krzywdzący dla działających na tym terenie firm. – Wytyczne dotyczące szyldów również budzą wątpliwości. Utrzymanie proponowanych w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zapisów może mieć bardzo poważne skutki gospodarcze. Obawiamy się, że zapisy te nie wpłyną na ożywienie handlu na Starówce, a wręcz przeciwnie – odstraszą potencjalnych przedsiębiorców od prowadzenia działalności w strefie „A” i „B” ochrony konserwatorskiej. Ponadto, utrzymanie takich zapisów będzie wiązało się z koniecznością likwidacji takich nośników reklamowych jak telebimy, czy słupy ogłoszeniowe. Naszym zdaniem, wypracowanie kompromisowych rozwiązań, choć żmudne i niełatwe, jest konieczne dla ochrony nie tylko interesów samych przedsiębiorców, ale także właścicieli nieruchomości i samego Urzędu Miasta – dodaje G. Król.

> Fotogaleria: Czy w Żorach jest za dużo reklam?

Jakie dokładnie zmiany mają zostać wprowadzone? To przede wszystkim całkowity zaraz umieszczania reklam w strefie „A” ochrony konserwatorskiej, a więc w ścisłym centrum miasta (obszar ograniczony ulicami Męczenników Oświęcimskich, Biskupa i Ogrodową). Dopuszcza się możliwość umieszczenia szyldu – według przyjętych zasad (forma ażurowa w postaci znaków lub liter bez podłoża), ale w witrynie nie będzie mogła znaleźć się już informacja o promocji dnia, asortymencie, oferowanych usługach lub wyprzedaży. Ta w rozumieniu urzędników jest już reklamą. – Podobnie, jak informacja o repertuarze filmowym w kinie. Przecież wiadomo, że jeśli to kino, to zobaczymy tam filmy. Po co wiedzieć jakie? – buntuje się jeden z przedsiębiorców.

Forma szyldu może nieść za sobą poważne konsekwencje – każda z liter musiałaby zostać osobno przymocowana przez nawiercenie elewacji lub przyklejona do niej, przez co budynki – w przypadku rotacji najemców – zostaną trwale uszkodzone. Efekty takich działań już widać w centrum miasta.

- Szyldy, które już teraz wpisują się w plan, mają pozwolenia. Niestety, 80% umieszczonych szyldów jest zawieszonych samowolnie – tłumaczy Ewa Pańczyk, miejski konserwator zabytków. – Estetyki miasta nie da poprawić się w dwa miesiące, to proces który trwa o wiele dłużej – dodaje.

Nowe przepisy zaostrzą wspomnianą już formę reklamy w witrynie. Planuje się dopuszczenie „umieszczania szyldu w witrynie lokalu w postaci liter bez podłoża, przy zastrzeżeniu, że zakrywa on maksymalnie 25% powierzchni okna lub drzwi”. To może oznaczać cios np. dla firm z branży kosmetycznej lub fryzjerskiej, które w ten sposób starają się zapewniać swoim klientom prywatność podczas wykonywanych zabiegów.

Urzędnicy planują także zakazać umieszczania reklam na terenie i na ogrodzeniach ogródków gastronomicznych i kawiarnianych, które nie tylko w Żorach, ale i w zdecydowanej większości kraju tworzone są dzięki sprzętom przekazanym przez sponsorów wyposażenia – np. firmy z branży piwowarskiej.

- Wnioskujemy o stworzenie bardziej elastycznych zasad dotyczących zamieszczania szyldów i reklam, uwzględniających specyfikę poszczególnych firm czy branż. Logotypy i znaki firmowe najczęściej są wartością firmy, wypracowaną przez lata działalności i każda zmiana może spowodować mniejszą rozpoznawalność firmy. Dodatkowo, w dobie ogromnej konkurencji firmy muszą się reklamować, odbieranie im takiego prawa prowadzić będzie do negatywnych skutków dla poszczególnych firm, obniżenia ich rentowności, a to docelowo może doprowadzić do rezygnacji z prowadzenia działalności w tej strefie – mówią przedsiębiorcy.

Najważniejszy, a w niedalekiej przyszłości najbardziej sporny, okaże się punkt dotyczący wprowadzenia zakazu umieszczania reklam na ogrodzeniach i parkanach dotyczący terenu całego miasta Żory. – Zapis ingeruje we własność prywatną mieszkańców, a także dotkliwie uderza przede wszystkim w małych przedsiębiorców, dla których często wydruk baneru i powieszenie go na własnym ogrodzeniu jest jedyną formą reklamy, na jaką ich stać. Przykładem innej działalności, na którą również powyższy zapis może mieć destrukcyjny wpływ, jest działalność klubów sportowych – apelują przedsiębiorcy.

– Pytam – komu przeszkadza plakat wywieszony na ścianie? Czy wiedzą państwo, ile w obrębie rynku jest już wolnych lokali? Zalecam spacer po mieście, bo nie orientujecie się kompletnie, co się tutaj dzieje. To nie jest metropolia – Żory próbują przeżyć! – argumentuje jeden z mieszkańców.

Co o wprowadzeniu nowych przepisów regulujących ład w przestrzeni publicznej sądzą radni?

- Jeśli nie ustalimy żadnych zasad, przedsiębiorcy będą „na łasce” konserwatora zabytków, który będzie podejmować decyzje. Strefa „A” wymaga większej ochrony – powinna odróżniać się od innych części miasta, być minimalnie lepsza. Rynek to dobro wspólne wszystkich mieszkańców – przekonuje Piotr Kosztyła, przewodniczący Rady Miasta Żory.

- Pracujemy nad ożywieniem Starówki. Owszem, firmy reklamami nie przyciągną większej ilości osób, są to w stanie zrobić tylko oferując dobre produkty czy usługi. Na zmianach ucierpią małe firmy, indywidualni przedsiębiorcy. Nie dotkną one w ogóle banków, których w centrum mamy aż nadto. Najmniejszym w poniesieniu wydatków nikt nie pomoże – argumentuje radna Anna Nowacka. – Ustawa krajobrazowa przewiduje, że Rada Gminy może przyjąć uchwałę, w której daje przedsiębiorcom czas od 12 do 36 miesięcy na dostosowanie się do nowych przepisów. Dlaczego wyznaczamy ten najkrótszy czas? Przecież zdarza się, że np. w sprawie remontu chodnika miasto jeszcze dłużej nie dostosowuje się do terminu – pyta.

- Spójrzmy na rozwój technologii wykorzystywanych w branży reklamowej. Mam wątpliwości, czy przepisy są w stanie za nimi nadążyć. Formy reklamy dynamicznie się zmieniają – mamy świetlne budynki, beton przepuszczający światło. Nie wiem, czy decydując teraz, sami nie zwiążemy sobie rąk – mówi Wojciech Kałuża.

- Widzę, że ze strony przedsiębiorców jest wola osiągnięcia kompromisu. Są skłonni do podjęcia dialogu, co mnie cieszy. Osobiście jestem za tym, by w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego znalazło się minimum dotyczące regulacji krajobrazu albo wcale. Wybieram wypracowanie uchwały, a nie działanie „na już”. Potrzebne są spotkania. Jestem po państwa stronie i chcę współpracować – deklaruje Jacek Miketa, przewodniczący Komisji Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska Rady Miasta Żory, która będzie jeszcze zajmować się przedmiotem dyskusji.

> List do Redakcji: Zakaz reklam w Żorach? „Ostatecznym zwycięzcą będzie oczywiście urzędnik”

Co myślicie o kwestii uregulowania reklam w centrum Żor? Czy zgadzacie się z zakazem wieszania banerów na terenie całego miasta? Czekamy na Wasze opinie!

Jeśli chcecie podzielić się swoimi przykładami dobrej i złej reklamy w mieście, prześlijcie nam swoje zdjęcia na adres [email protected]. Wciąż możecie zabrać też głos w naszej sondzie: