Nie będzie dopłat do wymiany kopcących kotłów węglowych? NFOŚ uspokaja

„Czeka nas ciężka smogowa zima”

Jak przypomina Oliwer Palarz z Rybnickiego Alarmu Smogowego, program KAWKA pomagał finansować wymianę urządzeń grzewczych w znaczny sposób przyczyniających się do zanieczyszczenia powietrza w naszym kraju. - Program ten cieszył się coraz większą popularnością wśród gmin i mieszkańców i stanowił podstawowe źródło finansowania działań na rzecz poprawy jakości powietrza – dodaje.

Z kolei Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego podkreśla, że bez program wymiany kotłów w wielu miastach może ponieść porażkę. - Czeka nas ciężka smogowa zima – mówi wprost.

W polskich domach zainstalowanych jest ponad 3 miliony niskosprawnych kotłów węglowych, które stanowią główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza pyłem i rakotwórczym benzo[a]pirenem. Zdaniem Polskiego Alarmu Smogowego, rząd nie umiał znaleźć pieniędzy na wymianę choćby części z nich, a walka o czyste powietrze schodzi na dalszy plan. - Takie działania, a może raczej ich brak, skazują polskich obywateli na kolejne lata oddychania toksycznym, zanieczyszczonym powietrzem – podkreślają.

Przypomnijmy, ostatni raport Światowej Organizacji Zdrowia nie pozostawia złudzeń, nasze miasto znajduje się w czołówce europejskich miast, gdzie powietrze jest najgorszej jakości. Więcej w artykule >> Raport WHO: Żory w gronie najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie!

Tym bardziej Polskiemu Alarmowi Smogowemu trudno zrozumieć taką decyzję. - Przecież 18 marca 2016 roku otrzymaliśmy zapewnienie z Ministerstwa Środowiska w którym padło zdanie: „Program „Kawka” (-), będzie w tej czy innej formie kontynuowany (to samo dotyczy programu „Ryś”, także realizowanego przez NFOŚiGW). Przedstawiciele kierownictwa resortu środowiska wielokrotnie publicznie uznawali za zasadną kontynuację tego lub podobnego programu.” Dlaczego zatem na liście projektów, które otrzymają finansowanie zabrakło KAWKI? – pyta Ewa Lutomska z Polskiego Alarmu Smogowego.

- To była również szansa dla Rybnika, który w opublikowanym przez Światową Organizację Zdrowia rankingu miejsc w Unii Europejskiej o najwyższym zanieczyszczeniu pyłem zawieszonym PM2,5 zajął niechlubne 4 miejsce. Czyżby w kolejnym raporcie WHO Polska chciała zająć pierwsze miejsce? Jesteśmy czarną plamą na mapie Europy jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza – mówi Oliwer Palarz.

NFOŚiGW nie rezygnuje z KAWKI

Donata Bieniecka-Popardowska z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej informuje, że program KAWKA miał już 3 nabory, na które skierowano 400 mln zł (na I i II edycję NFOŚiGW przeznaczył prawie 280 mln zł), czyli cały budżet programu. - W związku z wyczerpaniem się alokacji, nie była planowana kontynuacja programu. NFOŚiGW już wcześniej nie zakładał dalszych naborów w ramach KAWKI – w związku z zobowiązaniami narzuconymi Dyrektywą CAFE, Narodowy Fundusz planował środki finansowe w ramach do tej pory przeprowadzonych naborów z wydatkowanie tych środków do 2018 r. – tak, aby możliwe było spełnienie tych zobowiązań – wyjaśnia.

20 stycznia br. zakończył się ostatni, trzeci nabór i ta edycja nadal trwa w tym sensie, że złożone przez wojewódzkie fundusze (WFOŚiGW) wnioski są w ostatniej fazie weryfikacji przed podjęciem decyzji o ewentualnym podpisaniu umów w ramach tego programu. - Wnioski o udostępnienie środków złożyło 13 wojewódzkich funduszy, ale większość z tych dokumentów wymagała aktualizacji. Do tej pory wypłacono dopiero niewiele ponad 50 mln zł, a pozostała kwota wypłacana będzie w latach 2016-2018, więc program KAWKA nie jest zlikwidowany, choć – po przeglądzie również pod kątem efektywności wydatkowania środków publicznych i doświadczeń związanych z wdrażaniem programu w kontekście osiąganych efektów ekologicznych – może on funkcjonować w innym niż dotychczas kształcie – dodaje Donata Bieniecka-Popardowska.

Ponadto, jak wskazuje nasza rozmówczyni, została zmieniona lista programów priorytetowych (w tym m.in. KAWKI) NFOŚiGW na 2016 rok, ale nie została jeszcze ogłoszona. - Rada Nadzorcza NFOŚiGW 20 maja 2016 r. podjęła uchwałę w sprawie zatwierdzenia zmiany tejże listy. Decyzja będzie prawomocna po niewniesieniu uwag przez Ministra Środowiska, który ma na to dwa tygodnie. Dopiero wówczas NFOŚiGW będzie mógł opublikować zatwierdzoną, zmienioną listę programów na obecny rok – dowiadujemy się.

Niezależnie od powyższego, NFOŚiGW nie rezygnuje z programów wsparcia nakierowanych na ochronę powietrza. Co więcej, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku, pracuje nad nowymi instrumentami, dzięki którym możliwe będzie uzyskanie jeszcze lepszych efektów ekologicznych. - Konkretne potrzeby w tej mierze oraz ewentualnie zakres nowych obszarów wsparcia zostaną zidentyfikowane po zakończeniu trwającego jeszcze – tak jak wcześniej wspomniano – w NFOŚiGW przeglądu programów priorytetowych, z uwzględnieniem potrzeb środowiskowych, dostępnych środków (w tym pochodzących z budżetu unijnego), dotychczasowych doświadczeń NFOŚiGW oraz możliwości finansowych Narodowego Funduszu – wyjaśnia Donata Bieniecka-Popardowska.