Dziś zaczyna się Narodowy Spis Powszechny 2021

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań, bo tak brzmi pełna nazwa spisu, jest obowiązkowy. Spisać muszą się wszystkie osoby zamieszkujące na terenie Polski, również cudzoziemcy. Trzeba tego dokonać poprzez formularz spisowy dostępny na stronie Głównego Urzędu Statystycznego. Do osób, które nie są w stanie spisać się przez internet, wysłani zostaną rachmistrzowie. Spis trwa od 1 kwietnia 2021 r. do 30 czerwca 2021 r. Za niewypełnienie obowiązku spisowego grozi grzywna do 5 tys. złotych.

Narodowy Spis Powszechny nie budzi nigdzie tylu kontrowersji co na Śląsku. Powód? To tutaj 10 lat temu aż 847 tysięcy osób zadeklarowało narodowość śląską, w tym 376 tys. zadeklarowało narodowość śląską jako jedyną narodowość, 436 tys. jako identyfikację pierwszą, a 411 tys. jako identyfikację drugą.

10 lat temu najwięcej zdeklarowanych Ślązaków było w powiecie rybnickim (41,5%), niewiele mniej w powiecie mikołowskim, bieruńsko-lędzińskim, wodzisławskim, a także w Piekarach Śląskich, Rudzie Śląskiej oraz w Chorzowie. W Rybniku odsetek osób deklarujących narodowość śląską wyniósł 27,9%.

Czy w 2021 roku możemy spodziewać się podobnych wyników spisu powszechnego? Jerzy Gorzelik – przewodniczący Ruchu Autonomii Śląska podkreśla, że to trudne do przewidzenia.

- Pewnym problemem jest sam formularz spisowy. Mimo że narodowość śląska to w obu poprzednich spisach najczęściej po polskiej deklarowana tożsamość, nie ujęto jej w podstawowym katalogu i trzeba wpisać ją samemu po uprzednim wyborze opcji "inna". To jest utrudnienie, bowiem dla większości z nas spis, obejmujący wiele pytań, to raczej uciążliwy obowiązek, z którym będziemy chcieli uporać się jak najszybciej. Mimo to mam nadzieję i przeczucie, że po raz kolejny potwierdzona zostanie żywotność naszej śląskiej tożsamości, co da odświeży nasz mandat do ubiegania się o prawa w zakresie edukacji i kultury, których państwo polskie do tej pory nam odmawia – uważa Jerzy Gorzelik.

> Zobacz wywiad Wacława Wrany z Jerzym Gorzelikiem w „Dziękuję, nie słodzę”

Plan zadeklarowania podczas spisu narodowości śląskiej zapowiedziało już kilku polityków i znanych osób. Między innymi prezydent Rybnika – Piotr Kuczera.

- Ja wybieram kategorię: „inna” i wpisuję: narodowość śląską i język śląski. Pokażmy siłę Śląska! - napisał na Facebooku prezydent Rybnika.

Podobnie zrobi pisarz Szczepan Twardoch. W felietonie dla „Dużego Formatu” tłumaczy obszernie dlaczego zadeklaruje narodowość śląską.

- Chodzi o to, żeby tkać tę iluzję łączności, niepotrzebną nić pamięci, której się nie chce i która nie istnieje, a jednocześnie oplata nas, wyznawców, coraz ciaśniejszą pajęczyną. Czy zaś ochroni ta pajęczyna, czy udusi raczej, to jeszcze nie wiem – napisał przewrotnie w puencie tekstu Twardoch.

Tradycyjnie, akces do narodowości śląskiej zgłasza poseł do Parlamentu Europejskiego Łukasz Kohut, który mówi tak:

- Zadeklaruję narodowość śląską, dokładnie tak jak 10 lat temu. Zadeklaruję też, że mówię w języku śląskim w swoim domu. To jest ten moment, raz na 10 lat, kiedy państwo polskie nie może odwrócić głowy i powiedzieć - nie ma Ślązaków/Ślązaczek, nie ma języka śląskiego. Wykorzystajmy to - jeżeli chcemy mieć większą podmiotowość - uznanie języka śląskiego za język regionalny, Ślązaków/Ślązaczek za mniejszość etniczną czy większy wpływ na decentralizację - to jest ten moment! Hasło Unii Europejskiej brzmi "zjednoczona w różnorodności" - i dokładnie tak samo może być u nas. Mniejszości etniczne, języki regionalne czy autonomia fiskalna to normy w wielu regionach UE.

Europoseł Kohut razem z posłanką Moniką Rosą z Katowic postanowił nawet wydrukować takie billboardy:

Pytanie o deklarowaną narodowość zadaliśmy też wszystkim parlamentarzystom z naszego regionu. Odpowiedzieć zechciało kilku.

Zgłoszenie narodowości śląskiej zapowiada się poseł Lewicy Maciej Kopiec:

- W Narodowym Spisie Powszechnym z pełnym przekonaniem zaznaczę moją narodowość - śląską. Żeby to zrobić, będę musiał zaznaczyć w formularzu dotyczącym narodowości kratkę z napisem „inna” i ręcznie wpisać: „śląska”, ponieważ Polska, dyskryminując prawa naszej mniejszości etnicznej - nie uznaje jej istnienia. Władza centralna uważa, że społeczności, którą tworzy prawie milion osób - po prostu nie ma. Urodziłem się i wychowałem w śląskim Heimacie, ślōnsko godka to język, w którym mówię ja, mówią moi rodzice, a także mówili moi dziadkowie. Nie wyobrażam sobie innego wyboru, jest to decyzja podyktowana sercem i poczuciem przynależności do narodu śląskiego.

Inny punkt widzenia prezentują posłowie Prawa i Sprawiedliwości. Narodowość polską w formularzu spisowym wpisze poseł Bolesław Piecha oraz senator Wojciech Piecha.

Tak samo zrobi posłanka Teresa Glenc:

- Urodziłam się w polskiej rodzinie, w pracy zawodowej uczyłam języka polskiego, obecnie pracuję w polskim Parlamencie. W związku z tym odpowiedź na pytanie o to, jaką narodowość zadeklaruję, jest dla mnie oczywista - zadeklaruję narodowość polską. Powodem do dumy jest dla mnie przynależność do narodu, z którego wywodzą się tak wielkie osobowości, jak św. Jan Paweł II, Witold Pilecki czy Stanisław Moniuszko. Również współcześnie z nieskrywaną satysfakcją możemy wypowiadać nazwiska takie jak Lewandowski, Świątek czy Beczała.

Wątpliwości nie ma też poseł Michał Woś z Solidarnej Polski:

- Jako Ślązak urodzony w naszym regionie jestem dumny z tego, że moja rodzina od pokoleń mieszka na Śląsku. W tym roku obchodzimy setną rocznicę III powstania śląskiego, które ostatecznie przesądziło o powrocie Śląska do Polski. Za to walczyli nasi przodkowie, w moich historiach rodzinnych zachowały się wspomnienia o tamtych czasach. Dlatego tak samo jak nasi przodkowie uważam, że śląskość to polskość. Jestem Polakiem i taką opcję zaznaczę w czasie tegorocznego spisu powszechnego.

A jak Wy zapatrujecie się na kwestię deklarowanej narodowości? Co wpiszcie w formularzu spisowym?

Materiał oryginalny: https://www.rybnik.com.pl/wiadomosci,dzis-zaczyna-sie-narodowy-spis-powszechny-2021,wia5-3266-48012.html